ลักษณะคำประพันธ์ของนิราศ

ลักษณะคำประพันธ์ของนิราศ

            นิราศจะแต่งด้วยคำประพันธ์ชนิดใดก็ได้ กล่าวคือ อาจแต่งด้วยโคลง กลอน ฉันท์ กาพย์ และร้อยแก้ว แต่ที่นิยม คือ แต่งด้วยโคลงและกลอน

            ๑. โคลง นิราศที่แต่งด้วยโคลง เช่น นิราศนรินทร์ นิราศสุพรรณ (ของ สุนทรภู่) อ่านเพิ่มเติม

นิราศนรินทร์คำโคลง

นิราศนรินทร์คำโคลง

ความเป็นมา

      นิราศ เป็นงานประพันธ์ประเภทหนึ่งของไทยที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ เท่าที่ปรากฏหลักฐานในปัจจุบัน นิราศเรื่องแรกของไทยนั้นคือ โคลงนิราศหริภุญชัย ซึ่งแต่งในสมัยกรุงศรีอยุธยา อ่านเพิ่มเติม

นิทานเวตาล เรื่องที่ 10

เรื่อง นิทานเวตาล (เรื่องที่ 10)

ความเป็นมา

                นิทานเวตาล ฉบับนิพนธ์ พระราชวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ มีที่มาจากวรรณกรรมสันสกฤตของอินเดีย  โดยมีชื่อเดิมว่า “เวตาลปัญจวิงศติ” ศิวทาสได้แต่งไว้ในสมัยโบราณ

                  ต่อมาได้มีผู้นำนิทานเวตาลทั้งฉบับภาษาสันสกฤ อ่านเพิ่มเติม

อิเหนา ตอนศึกกะหมังกุหนิง

อิเหนา ตอนศึกกะหมังกุหนิง

แนวคิด

           อิเหนา เป็นวรรณคดีที่ได้รับการยกย่องของบทละครลำ เพราะเป็นหนังสือซึ่งแต่งดีทั้งกลอน ทั้งความ และทั้งกระบวนการที่ตะเล่นละครประกอบการ และยังเป็นหนังสือที่ดี ในทางที่ตะศึกษาประเพณีไทยสมัยโบราณ  แม้บทละครเรื่องอิเหนาจะมีเค้าโครงมาจากนิทานพื้นเมืองของชาวชวาอ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการอาจริยคุณ

คำนมัสการอาจริยคุณ

อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑

 อนึ่งข้าคำนับน้อม               ต่อพระครูผู้การุญ
โอบเอื้อและเจือจุน                        อนุสาสน์ทุกสิ่งสรรพ์
ยัง บ ทราบก็ได้ทราบ                   ทั้งบุญบาปทุกสิ่งอัน
ชี้แจงและแบ่งปัน                            ขยายอัตถ์ให้ชัดเจน
จิตมากด้วยเมตตา                          และกรุณา บ เอียงเอน
เหมือนท่านมาแกล้งเกณฑ์        ให้ฉลาดและแหลมคม
ขจัดเขลาบรรเทาโม-                     หะจิตมืดที่งุนงม
กังขา ณ อารมณ์                            ก็สว่างกระจ่างใจอ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการมาตาปิตุคุณ

คำนมัสการมาตาปิตุคุณ

 อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑

                                                   ข้าขอนบชนกคุณ                 ชนนีเป็นเค้ามูล

                                                   ผู้กอบนุกูลพูน                      ผดุงจวบเจริญวัย

                                                   ฟูมฟักทะนุถนอม                 บ บำราศนิราไกล

                                                   แสนยากเท่าไรไร                  บ คิดยากลำบากกาย

                                                   ตรากทนระคนทุกข์               ถนอมเลี้ยง ฤ รู้วาย

                                                   ปกป้องซึ่งอันตราย                จนได้รอดเป็นกายา

                                                   เปรียบหนักชนกคุณ               ชนนีคือภูผา

                                                   ใหญ่พื้นพสุนธรา                   ก็ บ เทียบ บ เทียมทัน

                                                    เหลือที่จะแทนทด                 จะสนองคุณานันต์

                                                    แท้บูชไนยอัน                        อุดมเลิศประเสริฐคุณอ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการพระสังฆคุณ

คำนมัสการพระสังฆคุณ

กาพย์ฉบัง ๑๖

สงฆ์ใดสาวกศาสดา		รับปฏิบัติมา
แต่องค์สมเด็จภควันต์		เห็นแจ้งจตุสัจเสร็จบรร-
ลุทางที่อัน		ระงับและดับทุกข์ภัย
โดยเสด็จพระผู้ตรัสไตร		ปัญญาผ่องใส
สะอาดและปราศมัวหมอง		เหินห่างทางข้าศึกปอง
บ มิลำพอง		ด้วยกายและวาจาใจ
เป็นเนื้อนาบุญอันไพ-		ศาลแด่โลกัยอ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการพระธรรมคุณ

คำนมัสการพระธรรมคุณ

กาพย์ฉบัง ๑๖

ธรรมะคือคุณากร		ส่วนชอบสาธร
ดุจดวงประทีปชัชวาล
แห่งองค์พระศาสดาจารย์		ส่องสัตว์สันดาน
สว่างกระจ่างใจมล
ธรรมใดนับโดยมรรคผล		เป็นแปดพึงยล
และเก้านับทั้งนฤพาน
สมญาโลกอุดรพิสดาร		อันลึกโอฬาร
พิสุทธิ์พิเศษสุกใสอ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการพระพุทธคุณ

คำนมัสการพระพุทธคุณ

  อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑

                                             องค์ใดพระสัมพุทธ              สุวิสุทธะสันดาน

                                             ตัดมูลกิเลสมาร                   บ่มิหม่นมิหมองมัว

                                             หนึ่งในพระทัยท่าน             ก็เบิกบานคือดอกบัว

                                             ราคีบ่พันพัว                         สุวคนธะกำจร

                                             องค์ใดประกอบด้วย            พระกรุณาดังสาคร

                                             โปรดหมู่ประชากร              มละโอฆะกันอ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการคุณานุคุณ

คำนมัสการคุณานุคุณ 

เป็นผลงานการประพันธ์ของพระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อยอาจารยางกูร) มีเนื้อหาว่าด้วยการน้อมรำลึกและสำนึกในคุณงามความดีของพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ บิดามารดา และครูอาจารย์ โดยมีความมุ่งหมายให้ผู้อ่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเยาวชนไทย ยึดมั่นในความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณและนำแบบอย่างอันดีงามไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างถูกต้องเหมาะสมอ่านเพิ่มเติม